Tegoroczna zima ku zaskoczeniu była długa i bardzo wymagająca dla naszego organizmu. Choć za oknem piękne słońce to obecnie doskwiera nam  wiosenne przesilenie: poranne zaspanie, spadek sił witalnych, szybkie męczenie się, ciężkość ciała, a nawet mętlik w umyśle i wykonywanej pracy. Jak się wzmocnić? Oczywiście najskuteczniej w zgodzie z naturą. Zaproście do swojego menu pierwsze wiosenne zioła, które powszechnie są dostępne. Stanowią one świetną kurację wzmacniającą. 

Zatem przed Tobą 3 pierwsze wiosenne zioła mocno wzmacniające i witaminizujące:

POKRZYWA ZWYCZAJNA 

Już starożytni Grecy stosowali pokrzywy przeciwkrwotocznie i jako kurację oczyszczającą. Sto lat temu etnografowie donosili, iż po wsiach ludzie: „Świeże liście z pokrzyw jedzą posiekane z twarogiem lub na patelni prażone, jak też przez całą zimę herbatę piją lub sok z pokrzywy z miodem – na wszystkie choroby…”

To doskonała bomba witaminowa, która nie jest jeszcze doceniona i często uznawana za chwast. Młodziutka, zbierana w kwietniu i w maju przed kwitnieniem jest najcenniejsza – zawiera największą ilość składników działających prozdrowotnie na nasz organizm. Surowiec zielarski pokrzywy stanowią: liść, owoce i korzeń.

Działanie lecznicze pokrzywy:

  • Wspomaga proces oczyszczania naszego organizmu, gdyż ma właściwości moczopędne. Zapobiega także zatrzymywaniu płynów, co szczególnie cenią osoby na diecie.
  • Wspomaga proces trawienny, gdyż pobudza wydzielanie soków żołądka, trzustki i wątroby. Wykorzystywana jest podczas chorób wątroby, przewodu pokarmowego, biegunkach, nieżytach żołądka i jelit.
  • Wpływa korzystnie na produkcję czerwonych krwinek, dzięki czemu pomocna jest w leczeniu anemii oraz wiosennych osłabieniach ze względu na dużą zawartość żelaza.
  • Reguluje poziom cukrów, krążenie krwi, obniża ciśnienie tętnicze, uszczelnia naczynia krwionośne.
  • Pomaga w leczeniu schorzeń skórnych. Działa przeciwtrądzikowo, przeciwłupieżowo, przyspiesza gojenie się ran. Dokonała do płukania jamy ustnej, zapaleń mięśni, ropniaków, a także chorobach skóry głowy.
  • Ze względu na dużą zawartość kwasu foliowego oraz żelaza zalecana dla przyszłych mam. Wzmocni ona także siły po porodzie świeżo upieczonych mam oraz pomoże przy produkcji mleka.
  • Dostarcza witaminy C i E – służące odmładzaniu, B – piękne włosy i paznokcie, K – działa przeciwkrwotocznie, prowitaminy A – na dobry wzrok, związki żelaza – dotlenianie organizmu, potas – oczyszczenie, i wapń – wzmacniający kości. Duża dawka chlorofilu sprzyja odtruwaniu organizmu.

Bieszczadzkie Herbarium
pokrzywa zwyczajna, fot. Bieszczadzkie Herbarium

Co możesz zrobić z tego niezwykłego zioła? 

Liście pokrzywy są w większości przypadków przyrządzane j jadane jak szpinak. Używa się ich także do potraw jajecznych i jako pikantnej przyprawy.

Młodziutkie kwietniowe czy majowe liście możemy zastosować do wiosennej sałatki.

Z pokrzywy można także przygotować nadzienia czy pyszne pesto. Wówczas wierzchołki pędów i delikatnie liście należy blanszować ok. 3 sekundy, aby utraciły swoje parzące włoski.

Na wiosnę warto także pić kuracyjnie sok z pokrzywy czy herbatkę.

Aby pozbyć się właściwości parzących pokrzywy należy ją przed spożyciem kilka godzin wymoczyć w zimnej wodzie z solą albo blanszować przez 3-5 sekund.

Pokrzywa to doskonały dodatek do herbatek ziołowych, szczególnie tych wiosennych wzmacniających. Polecam Ci herbatkę funkcjonalną Bieszczadzkiego Herbarium Wiosenne przesilenie. 

herbatka ziołowa Wiosenne przesilenie, Bieszczadzkie herbarium, zioła Bieszczady
herbatka ziołowa Wiosenne przesilenie, Bieszczadzkie herbarium, zioła Bieszczady

MNISZEK LEKARSKI 

Jest rośliną całkowicie jadalną, a jej liście, korzenie i kwiaty wchodzą w skład różnych produktów spożywczych. Porównanie składu odżywczego mniszka lekarskiego ze składem sałaty i szpinaku, czyli warzywami o podobnym zastosowaniu kulinarnym, pokazuje, że mniszek ma wyższą zawartość błonnika pokarmowego i białka oraz większą różnorodność aminokwasów i większości witamin i minerałów. 

Surowiec zielarski stanowią: młode liście – zbierane wczesną wiosną (kwiecień i maj) przed kwitnieniem, kwiat – zbiera się całe koszyczki kwiatowe bez szypułki. Zbiór prowadzi się w początkowej fazie rozwoju kwiatów, w dni słoneczne. Zebrane w pełnym rozkwicie podczas suszenia przekwitają i wykształcają nasiona oraz ziele – ścina się wczesną wiosną, gdy koszyczki kwiatowe są jeszcze w pąkach. 

Działanie lecznicze mniszka lekarskiego:

  • To doskonały środek oczyszczający, wspomagający pracę wątroby i nerek. Pomaga w schorzeniach woreczka żółciowego oraz korzystnie wpływa na nasz metabolizm działając moczopędnie
  • Stosowany przy osłabieniu organizmu wzmacniając nasz układ odpornościowy, przez co zapobiega częstym nawrotom infekcji bakteryjnych i wirusowych
  • Hamuje skurcze mięśniówki gładkiej, uśmierzając bóle i napięcia związane z dolegliwościami przewodu pokarmowego i moczowego
  • Zalecany w łagodnie przebiegającej cukrzycy, gdyż obniża poziom cukru we krwi
  • Działa korzystnie przy niewydolności jajników, krwawieniach macicznych, zaburzeniach hormonalnych i miesiączkowania
  • Stosowany przy anemii, braku łaknienia – ziele i liście powodują wzrost hemoglobiny we krwi i liczny białych i czerwonych krwinek
  • Napar z ziela pomocny w leczeniu wysypki oraz hemoroidów
  • Zalecany w leczeniu chorób układu oddechowego, gdyż kwiaty dają efekt wykrztuśny
  •  Młode liście mniszka to prawdziwa skarbnica prozdrowotna – znajdują się w nich m.in. barwinki roślinne – trójterpeny, karotenoidy, które zwalczają wolne rodniki opóźniając proces starzenia. Zawierają także duże ilości potasu, magnezu oraz krzemu oraz witaminy: witaminę C, witaminy z grupy B i witaminę A (retinol)
  • Korzeń mniszka pomaga w produkcji pożytecznych bakterii, gdyż zawieraj duże ilości inuliny – naturalnego prebiotyku. Działa przeciwzapalnie i przeciwwirusowo za sprawą obecności trójterpeny. Natomiast fitosterole roślinne obniżają m.in. stężenie szkodliwego cholesterolu we krwi. Zawiera także sole potasu
  • Zlecany dla kobiet w ciąży, gdyż pomaga pozbyć się nadmiaru płynów z organizmu.

Cenne substancje: inulina, flawonoidy, triterpeny, olejek eteryczny, cholina, karotenoidy, witaminy:  B1, B2, B6, B9, B11, C (najwięcej świeże liście)  D i A, prowitaminę A, związki mineralne: wapń, fosfor, miedź, mangan, żelazo, cynk, magnez.

mniszek lekarski, fot. Bieszczadzkie Herbarium

Jak spożywać mniszka?

Młode listki czyli jak już wiecie to te zbierane w kwietniu i maju można jeść na surowo, dodając do sałatek, a także w postaci zup, sosów i szczególnie dobrych szpinaków i jajecznicy. To prawdziwy sałatkowy delikates!

Niektórym przeszkadza ich gorzkawy smak.  Jak się go pozbyć? 

Listki blanszować we wrzątku ok. 5 sekund, albo przez 30 min wymoczyć w zimnej osolonej wodzie. Można także odciąć nerw liściowy zawierający sok mleczny.

Kwiaty, pąki kwiatowe, szypułki kwiatowe:

Pokrojone wzdłuż szypułki kwiatowe w okresie od kwietnia do września są dobrym dodatkiem do sałatek i warzyw, jeśli podobnie jak liście namoczy je się wcześniej w wodzie.

Także w okresie od kwietnia do września robi się z płatków kwiatowych miód z mniszka, syrop z mniszka, galaretki, wino, ocet, herbatkę.

Można je także marynować w occie i podawać jako kapary.

mniszek lekarski, fot. Pixabay

Korzenie

Mogą być dodawane do sałatek lub używać jak warzywa. Stosowane także w herbatkach działających odchudzająco-odtruwająco organizm i  wzmacniająco. Dostarczają także surowca do prażenia namiastki kawy.

Herbata ziołowa czy syrop z mniszka?

Herbatka ziołowa Na odchudzanie Bieszczadzkiego Herbarium w składzie której znajduje się liść mniszka stanowi cenny dodatek wiosennych kuracji odtruwających organizm. Spożywana ciepła rozgrzeje ciało a jej delikatny ziołowy posmak długo zapamiętasz. 

Syrop z mniszka lekarskiego idealnie nada się do indywidualnego spożycia jak i dodatek do napojów w tym ciepłej herbatki. 

CZOSNEK NIEDŹWIEDZI 

Mój wiosenny ulubieniec. Na jego widok – w całej okazałości zielni – cieszą się nieziemsko oczy i raduje dusza spragniona wiosną i zielenią 😉

„Spożywali go Celtowie i Starożytni Rzymianie. Znalazł się wśród czterech różnych gatunków czosnku wspomnianych przez Dioskurydesa opisany jako roślina o właściwościach odtruwających. Był rośliną użytkową dla wczesnośredniowiecznych Słowian”. 

To roślina silna jak niedźwiedź. Jego nazwa powiązana jest z tym, że sięgają po niego niedźwiedzie przebudzając się z zimowego snu, oczywiście aby się wzmocnić. Zatem wzmocnij się i Ty.

Surowiec zielarski stanowią: młode listki – zbierane wczesną wiosną (kwiecień i maj) przed kwitnieniem. Cebule, zbiera się po rozłożeniu się liści w okresie od maja do lutego. Nasiona,  jeszcze zielone i okrągłe można dodawać jak zielony pieprz. Dojrzałe nasiona suszy się i mieli na przyprawę korzenną.

czosnek niedźwiedzi, fot. Pixabay

Działanie lecznicze czosnku niedźwiedziego:

  • Ma wszystkie właściwości czosnku pospolitego, jednak przeważa pod względem pewnych składników np. aktywnej siarki, która jest silnym przeciwutleniaczem – chroni nasz organizm przed wolnymi rodnikami oraz pobudza układ odpornościowy do wali z komórkami nowotworowymi. Związki siarki są także pomocne w bólach reumatycznych.
  • To doskonały środek oczyszczający wątrobę – filtruje metale ciężkie łącząc je w związki, które wydala nasz organizm, a także krew
  • Wspomaga proces trawienny przyśpieszając wydzielanie żółci, pracę jelit, co zapobiega powstawaniu wzdęciom
  • Obniża ciśnienie krwi
  • Obniża zbyt wysoki poziom złego cholesterolu, podwyższając poziom dobrego cholesterolu zmniejszając ryzyko miażdżycy
  • Doskonały środek przeciwko zawałom serca i udarom mózgu
  • Pomaga zwalczyć bakterie, grzyby i pasożyty występujące w naszym organizmie.
  • Działa podobnie jak antybiotyk, dzięki czemu zabija bakterie chorobotwórcze wzmacniając nasz układ odpornościowy. Przeciwdziała infekcjom wirusowym w szczególności chorobom zw. z układem oddechowym.
  • Wzmacnia włosy, skórę i paznokcie, a to za sprawą siarki, która odpowiedzialna jest za ich dobrą kondycję.

Cenne substancje: olejki czosnkowe, allina, allicyna, flawonoidy, saponiny, wielocukry, olejki eteryczne (których najważniejszym składnikiem jest aktywna siarka). Witaminy: A C i E, żelazo (o 30 % więcej niż w czosnku pospolitym), mangan, selen, fosfor, potas, magnez.

wiosenna zupa z czosnkiem niedźwiedzim, fot. Pixabay
Czosnek niedźwiedzi w kuchni…

Młode liście – świeżutkie idealnie komponują się w wiosennym twarożku, jajecznicy,  także jako dodatek do kanapek w roli sałaty. Nie wyobrażam sobie szpinaku bez czosnku niedźwiedziego, który w jego obecności jest przepyszny i najlepszy! Podawany z ryżem czy makaronem w obecności dobrego sera to moja ulubiona sezonowa potrwa.

Polecam obowiązkowo przyrządzanie pesto, które możemy stosować w kuchni przez cały rok do: zup, sosów, potrwa warzywnych, masła (wyśmienicie smakuje z pomidorami).

W postaci kiszonki warto stosować go do kapuśniaku czy bigosu.

Czosnek niedźwiedzi nie rośnie wszędzie. Bieszczady są  regionem bogatym w ten surowiec i co raz bardziej z niego słyną. W ofercie Bieszczadzkiego Herbarium znajduje się pesto z czosnku niedźwiedziego alla Bieszczady. Polecam Ci je z serca. 

Pokrzywa, mniszek i czosnek niedźwiedzi to cenne wiosenne bomby witaminowe, które skutecznie wzmocnią Twój organizm. 

Spragnieni wiosny i pozytywnych zmian w swoim życiu zacznijmy budować świadome nawyki odżywania zawierające lecznicze skarby natury.

Monika Bulik

coach zdrowia, dietetyk

zielarka, fitoterapeutka

producentka funkcjonalnej żywności 

www.bieszczadkieherbarium.pl

www.monikabulik.pl 

Leave a comment